Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Το πνεύμα των Χριστουγέννων: ένα βιωματικό παιχνίδι απολογισμού




Υπάρχουν κάποιες ιστορίες – μύθοι – παραμύθια που έχουν κατακτήσει – όχι τυχαία – ένα τεράστιο κομμάτι αναγνωστών, υπερβαίνοντας χώρες, γλώσσες και εποχές! Μία από αυτές, είναι η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Ντίκενς (πρωτότυπος τίτλος: A Christmas Carol, 1843).
Ο Εμπενέζερ Σκρουτζ δουλεύει ασταμάτητα και είναι ένας απερίγραπτος, στριφνός τσιγκούνης. Είναι και μισάνθρωπος! Η ψυχική του πρωτίστως ένδεια, ευθύνεται για τη μοναξιά και τη μίζερη ζωή του. Αδυνατεί να κατανοήσει το νόημα των Χριστουγέννων και να αφιερώσει έστω και τον ελάχιστο χρόνο στο να τα γιορτάσει, αρνούμενος ακόμη και τη μία και μοναδική πρόσκληση που του γίνεται για ένα οικογενειακό γεύμα στο σπίτι του ανιψιού του…  
 
Ώσπου, το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, δέχεται μια καθοριστική επίσκεψη, από τα τρία Χριστουγεννιάτικα πνεύματα, του Παρελθόντος, του Παρόντος και του Μέλλοντος.
Το Πνεύμα του Παρελθόντος του θυμίζει τα παιδικά του χρόνια, τις τραυματικές εμπειρίες που τον σημάδεψαν και τις λανθασμένες επιλογές που έκανε από εκεί και μετά στη ζωή του, επιλογές που τον οδηγούσαν σε όλο και μεγαλύτερη απόσταση από τους ανθρώπους. Το πνεύμα του Παρόντος του δείχνει δύο άλλες εκδοχές της ζωής, ανθρώπων που, παρά τη φτώχεια και τα προβλήματα καταφέρνουν να μοιράζονται με τους γύρω τους ευτυχισμένες στιγμές. Το τρίτο πνεύμα, το Πνεύμα του Μέλλοντος, δείχνει το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται ο ήρωας, αν συνεχίσει τη ζωή του ως έχει, χωρίς να αλλάξει κάτι ριζικό… Ο Σκρουτζ, μετά από αυτή την ψυχική εμπειρία αποφασίζει να αλλάξει. Γίνεται ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος, αλλάζοντας έτσι και το μέλλον του...
Ο Σκρουτζ έχει τεράστια απήχηση γιατί αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι εαυτού σκοτεινό, που έχουμε όλοι – σε παραλλαγές και σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Δε σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε τσιγκούνηδες και μισάνθρωποι, ο Σκρουτζ – εαυτός μας, μπορεί να μεταμφιεστεί και να εκδηλωθεί ως μιζέρια, γκρίνια, φθόνος, αυταρχικότητα, ανταγωνισμός, λυκοφιλία, επιθετικότητα, μόνιμη έλλειψη ικανοποίησης, οκνηρία, αυτοκαταστοφικότητα, και πολλά πολλά άλλα…. Το σημαντικό είναι ότι ο Σκρουτζ κατάφερε να δει τις τρομερές του ελλείψεις και να αλλάξει. Ίσως λοιπόν, και ο Σκρουτζ-εαυτός μας να μπορεί να κάνει το ίδιο!
Σας προτείνω λοιπόν, εκτός από το περίτεχνο γέμισμα της γαλοπούλας και τα καθιερωμένα ψώνια, τις εξόδους, τα μανικιούρ και τις κομμώσεις, τις επιφανειακές πολιτικές συζητήσεις και τις επίκαιρες, καθιερωμένες καλές πράξεις, να ανακαλύψετε το δικό σας πνεύμα των Χριστουγέννων…
Πάρτε μολύβι και χαρτί και καταγράψτε τις δικές σας εικόνες… Ποιος θα μπορούσε να είναι ο Σκρουτζ – εαυτός σας γενικώς ή για το 2013 αν το προτιμάτε; Πώς θα τον ονομάζατε και ποια τα βασικά του χαρακτηριστικά; Ποια στιγμιότυπα από το παρελθόν του Σκρουτζ- εαυτού σας έρχονται στο νου, γιατί αναπτύχθηκε και πώς; Και ποιες πτυχές της παροντικής ζωής σας μπλοκάρει / δυσκολεύει αυτό το κομμάτι σας; Τι θα ήθελε και θα μπορούσε να αλλάξει ο Σκρουτζ – εαυτός ώστε οι εικόνες της μελλοντικής σας ζωής να είναι λίγο πιο κοντά σε αυτό που επιθυμείτε; Μπορείτε αν θέλετε, να φτιάξετε μια ιστορία με το παραπάνω υλικό, με αρχή, μέση και τέλος!
Αν έχετε παιδιά και θέλετε να αξιοποιήσετε την ιστορία του Σκρουτζ με έναν αλληλεπιδραστικό τρόπο, κάντε το, προσαρμόζοντας τα παραπάνω: Ζητήστε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα κομμάτι του εαυτού τους που θεωρούν ότι τα δυσκολεύει, τα ταλαιπωρεί, τα απομακρύνει από τους συνομηλίκους κτλ. Στη συνέχεια, μπορούν με τρεις εικόνες, ζωγραφίζοντας ή κάνοντας κολλάζ, να απεικονίσουν το παρελθόν αυτού του ρόλου – πού βρισκόταν, από πού έρχεται, κτλ. – το παρόν του – πώς επηρεάζει τη ζωή του παιδιού ή τι άλλες εναλλακτικές έχει κανείς ως προς το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό / συμπεριφορά – και τέλος το μέλλον του ρόλου – πώς θα εξελιχθεί αυτός ο ρόλος, πώς θα επηρεάσει τη ζωή του παιδιού αν συνεχίσει να δρα με το συνήθη τρόπο του ή/και τι αλλαγές θα πρότεινε το παιδί ως προς το ρόλο αυτό…
Προφανώς, το ιδανικό θα ήταν να κάνετε αυτό το διαδραστικό παιχνίδι απολογισμού μαζί με το παιδί, δείχνοντας έτσι πως κι εσείς έχετε κομμάτια του εαυτού σας που σας απασχολούν και σας δυσκολεύουν! Έτσι, με αφορμή μια πασίγνωστη ιστορία, μπορείτε να σταθείτε για λίγο στον εαυτό σας και να κάνετε έναν μικρό απολογισμό, του έτους ή του διαστήματος που εσείς θα επιλέξετε και να μοιραστείτε συναισθήματα και σκέψεις με τα παιδιά σας…
Το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν αρέσκεται στην οχλαγωγία και την υπερβολή. Και το κυριότερο; Το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν αγοράζεται! Σαν να χρειάζεται μια ήσυχη γωνίτσα για να εκφραστεί και να μας δείξει τα δώρα του… 
 
Διαβάζω στο διαδίκτυο, ότι η Χριστουγεννιάτικη ιστορία έρχεται δεύτερη ως προς το αναγνωστικό κοινό, μετά τη Βίβλο. Ίσως γιατί, μετά από την ανάγκη μας για πίστη στη θεϊκή καλοσύνη και δύναμη, αυτό που έχουμε αμέσως μεγαλύτερη ανάγκη είναι το να πιστέψουμε στην ανθρώπινη καλοσύνη και δύναμη, στη δυνατότητα του ανθρώπου για αλλαγή, παρά τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του…
Καλές γιορτές με υγεία!!!